Geceyi demirde geçirdiğinizde özellikle de hava sertse güvende olup olmadığınızdan endişe edebilirsiniz.

Etrafınıza şöyle bir baktığınızda çoğu teknenin demirledikten sonra bosa vurmadığını göreceksiniz. Sadece 1 dakikalık bir çabayla gerçekleştireceğiniz bosa işlemini yapma üşenip tüm huzurunuzu tehlikeye atmak pek de mantıklı gelmiyor değil mi? İşte takip etmeniz gereken adımlar...

1- Demirledikten sonra bosa kancasını zincirin tekneyi terk ettiği noktadan zincire tutturun.

2- Kancaya bağlı halatı koç boynuzuna voltalayın.

3- Irgatınızın kumandasından kavaleta üzerindeki zincir boşa çıkana kadar zinciri boşlayın. Böylece bütün yükü ırgattan bosa halatına aktarmış olacaksınız.

Bosa halatı nasıl işe yarıyor?

Yapılan test sonuçlarına göre naylon halat, zincire göre çok daha iyi bir şok emicidir. Örneğin 10 milimetrelik 10 metre bir naylon halatın, 10 milimetrelik 30 metrelik bir zincir ile aynı miktarlarda şok emebildiği ölçümlenmiştir. Bu da 12 metre bir teknenin 25-30 knot rüzgârda oluşturduğu enerji kadardır. (250 kilogram) Rüzgâr hızı artıp 35 knot’a çıktığında bir 30 metre daha zincir bırakabilirsiniz. Tabii bu metrajda zinciriniz varsa ve teknenin genişleyen salınım alanında başka bir tekne, çıkacağınız bir kaya ya da kumsal yoksa. Halbuki sadece 10 metrelik bir bosa halatı sizin 30 metre zincirinizin ile aynı miktarda şoku emebilecek kapasitedir.

Çıpanızın deniz zeminine daha iyi tutunması ve şokları absorbe edebilmesi için zincire ağırlık asmak gibi çözümler de vardır. Ama bunları daha zahmetli oldukları için bosadan sonra (çok elzem durumlarda) fazladan uygulanacak yöntemler olarak görüyoruz. Bosa vurmanın diğer bir artısı da mekanik güvenliktir. Zira ırgatımızın mekanik yapısı nihayetinde demirin demire sürtünmesini iki metal yüzeyi basitçe sıkıştırma esasına dayanarak durdurmaktır. Yani zincirimizin boşa çıkmasını engelleyen tek şey kavaletanın ne kadar sıkıştırılmış olduğuna bağlıdır. Irgat çeşitli zorlanmalarda kavaletayı boşa döndürüp gevşemelere sebep olabilir. Bu durumda da ırgatın (dolayısıyla kavaletanın) üzerine binen zincir yükü arttığında zincirin boşlayabileceği çok tehlikeli bir gerçektir. Gece uyurken kulağınıza zincir boşalma sesi gelirse, nasıl bir kabus olur düşündünüz mü? Yine tüm yükü ırgatınızın güverte bağlantılarına bindirdiğinizde teknenizin tüm yükünü ırgatı güvertenize bağlayan dört tane cıvataya emanet ediyorsunuz. Özellikle tekneniz biraz yaşlı ise bu bağlantılarının alt taraflarının çok çürümüş olabileceğini ve sizin de bütün yükü bu bağlantılara bindirip adeta sağlamlık testini zorlayacağınızı unutmayın. Özetle bosa vurmak ırgat kaynaklı mekanik tüm sorunları da bertaraf eder.

Bosa için hangi tür halat kullanmalıyız?

Klasik anlamda bakarsak %10- 15 uzayabilen polyester halatlar birinci tercihimiz olmalı. Koltuk halatı olarak kullandığımız 3 kollu ve 8 kollu halatlar bu iş için biçilmiş kaftandır. Ancak yeniliklere de açık olmalıyız. Son zamanlarda dinamik tırmanma halatlarının da bu iş için çok elverişli olduğu görüldü. Naylon halatların %10- 15 esneyebilmelerine karşın, dinamik tırmanma halatların %10-40 kadar esneyebilmeleri çok büyük bir avantaj olarak karşımıza çıkıyor. Bu tip halatların dışında UV kılıfları olduğundan dolayı 3 kollu ve 8 kollu halatlara göre güneş ışınlarına daha dayanıklılar. Diğer bir konu da bosa halatımızın teknemizin hangi noktasından dışarı çıkacağıdır. Bu konu tamamen sizin teknenizin tasarımına bağlıdır. Bazı teknelerde baş omuzluklardaki koç boynuzları idealken bazı teknelerde de zincirlik makaraları daha uygun bir seçim olur. Alargada tekne rüzgârın ve sağanakların etkisi ile başını bir sancağa bir iskeleye doğru atarken, bosa kancanızın halatı teknenizin baş tarafında bordanızla fazla haşır neşir olabilir. Zincirlikteki makaranın üzerinden çıkardığınızda bordaya sürtünmeyi engelleyebilirsiniz. Ancak bazı teknelerde bu pek de mümkün olmayabilir. Bu tip durumlarda bosa kancasına takılı çift halat ile hem sancak hem de iskele koç boynuzuna bağlarsanız, hem bu etkiyi azaltırsınız hem de daha sağlam bir bağlantı yapmış olursunuz.

Ya bosa kancanız yoksa!

Bulunduğunuz teknede bosa kancası yoksa ya da bulamadıysanız ne yapabilirsiniz? Kaderinize küsmek yerine teknedeki herhangi bir koltuk halatını zincirin üzerine çifte kazık bağıyla bağlayıp bosa vurabilirsiniz.