Teknemizdeki her şeyde olduğu gibi temiz su sisteminin de detaylarını öğrenmemiz gerekiyor.

Modern çağın rahatlıklarından faydalanmak en doğal hakkımız tabii ki ama bu nimetlerden biri bozulduğunda sudan çıkmış balığa dönmemek şartı ile. Eğer denizciyiz diyorsak, teknemizdeki her şeyde olduğu gibi temiz su sisteminin de detaylarını bilmek ve gerektiğinde müdahalede bulunmak bizim görevimiz.     

YAZI: MURAT YAHYAOĞLU (KAYRA YELKEN)

Bir kulağınız hidroforda, bir gözünüz antifrizli motor soğutma suyunda olsun. Modern dünyada teknelerimizde de evdeki gibi musluğu açınca suyun akması, istediğimizde sıcak, istediğimizde soğuk suya sahip olmak artık sıradan bir imkan oldu. Halbuki eskiden böyle miydi? Yakın tarihe kadar ayak pompaları kullanırdık. Tuzlu su için ayrı, tatlı su için ayrı olduğunda o tekne hemen lüks sınıfına atlıyordu. Şimdi ise musluktan akan sıcak suyu doğal hakkımız olarak görüyoruz, öyle değil mi? Evet modern çağın rahatlıklarından faydalanmak en doğal hakkımız tabii ama olayı kapalı bir kutu olarak görüp bozulduğu zaman sudan çıkmış balığa dönmek normal değil. Eğer denizciyim diyorsanız, teknemizdeki diğer sistemleri olduğu gibi temiz su sisteminin de detaylarını bilmeli ve gerektiğinde müdahalede bulunabilecek donanımda olmalısınız.

Laf aramızda az su kullanmak ve tasarruf etmek istiyorsanız, ayaklı pompaların yerini hiçbir şey tutmaz. Çünkü ayaklı pompalı sistemlerde bir damla su bile boşuna akmaz. Eğer uzun yol yapacaksanız ve koylarda uzun zaman geçirecekseniz, bir adet tuzlu su için, bir adet de tatlı su için mutfağa ayak pompası eklemelisiniz.

Gelelim günümüz sistemlerine. Elektrikli bir pompa-hidrofor ve bir basınç tankından oluşan günümüz sistemleri büyük rahatlık sunar.

 

Gelelim günümüz sistemlerine. Elektrikli bir pompa-hidrofor ve bir basınç tankından oluşan günümüz sistemleri büyük rahatlık sunar.

Genel olarak su, depodan elektrikli bir hidrofor yardımı ile çekilir (hidroforun girişinde kaba bir filtre bulunabilir) ve musluk-duş sistemine verilmeden önce bir basınç tankına pompalanır. Tüm su tesisatı bu tank üzerinden beslenir. Basınç tankı musluktan akan suyun şiddetini ve sürekliliğini sağlar. Ayrıca kısa açıp kapamalarda elektrikli pompanın boşuna devreye girmesini engeller. Pompalar dakikada 20 litreye kadar su basabilir. Teknenizin ihtiyacına ve lavabo sayısında göre uygun pompa kullanılır.

Pekiyi sıcak su sistemi nasıl çalışır?

Basınç tankının çıkışı ikiye ayrılır ve bir hat doğrudan musluklara giderken diğeri sıcak su (ısıtıcısı) boiler’ına gider, boiler’dan çıkan sıcak su hattı da yine muslukların sıcak su hatlarına dağılır.

Boiler’ın iki türlü çalışma prensibi vardır: Birincisi motorun tatlı su soğutma sisteminden bir kol alınarak boiler’ın içinden geçen bir borudan geçirilir. Böylece motorun ısısı boiler’ın içindeki tatlı suya aktarılmış olur. Tabii suyu bu şekilde ısıtmak için motorun bir süre çalışması gerecektir.

İkincisi de boiler’ın içindeki bir 220 volt’luk bir ısıtıcı ile sağlanır. Bu sistem evlerdeki elektrikli termosifon mantığında çalışır. Bu şekilde sıcak su almak için de teknenizin 220 volt kara elektriğine bağlı olması ya da jeneratörünün çalışıyor olması gerekir.

Bu sistemleri kullanırken en çok yapılan hata, depodaki suyun bitmesi durumunda sistemin kapatılmaması ve pompanın sürekli çalışır halde kalmasıdır. Zira pompa basınç tankını doldurduğunda oluşan geri basınç sayesinde duracağından sistemde su olmayınca sürekli olarak çalışmaya başlar ve bu şekilde bırakılırsa da bozulur. İşte o zaman manuel pompanız da yoksa susuz kaldığınızın resmidir. Tam medeniyetten uzakta bir koyda seyahatinizin sonraki günlerini planlarken başınıza geldiğinde o değerli planlarınız güme gitmiş olur. Onun için bir kulağınız ninni dinler gibi su pompasının sesinde olmalı ve her aklınıza geldiğinde (sabah, öğle, akşam, günde en az üç defa gelmeli) depolardaki su seviyesini kontrol etmelisiniz. “O kadar da olur mu yahu?” dediğinizi duyar gibiyim. Eee yapmazsanız, başınıza geleceklere hazır olun! Pompanın yedeğini de bulundurabilirsiniz tabii ki ama her şeyin yedeği derken teknede size yer kalmaz.

Teknenizde o an aktif su kullanımınız yoksa ve hidrofor motoru ara ara devreye giriyorsa, bunun tek sebebi sistemde bir sızıntı olmasıdır. Nedeni ise boru ekleri, bozuk musluk ya da havuzluktaki duş başlığı olabilir. Her zaman hidrofor sesine karşı uyanık olmakta fayda vardır. Bu konuda teknenizdeki misafirleri de eğitmeyi bir zorunluk olarak görmelisiniz. Su sistemindeki diğer önemli bir nokta da çift depolu teknelerde depoların seçim yöntemidir. Bazı teknelerde sistem, her iki depoyu birden açık tutabilme olanağı verir, bazı teknelerde de vermez.

Genel tavsiyemiz aynı anda iki deponun da serviste bırakılmamasıdır. Zira kontrolü unutursanız iki depo da tamamen bitince fark edersiniz. Halbuki depoları teker teker devreye alırsanız, ilk depo bittiğinde su kullanımı ile ilgili farkındalığınız artacaktır. Böylece ikinci depoyu servise verirken kullanımınızı gözden geçirip bir sonraki su alım zamanını da planlarsınız.

Sistemdeki bir başka potansiyel arıza kaynağı boiler’dır. Antifrizli sıcak suyun boiler’ın içinden geçişini sağlayan (böylece kullanım suyunu ısıtan) borunun delinmesi sık karşılanan bir durumdur. Burada iki türlü sorun çıkabilir: Birincisi antifrizli suyun boiler’ın içine sızması ve kullanım suyunuza antifriz karışmasıdır. (Unutmayın antifriz zehirli bir sıvıdır.) Musluktan akan sıcak suyun kokusundan ya da motordaki soğutma suyunun eksilmesinden yakalayabilirsiniz. Eğer fark etmezseniz hem sağlık riski doğacak, hem de motordaki tatlı soğutma suyu eksileceği için motorda hararet riski doğacaktır. Diğer şekilde de boiler’ın içindeki suyun motorun soğutma suyu sistemine karışarak aşırı basınç oluşturması sonucunda antifrizli suyun özelliğini yitirmesi fazla suyu da motor haznesine sürekli olarak boşaltmasıdır.

Su tankları

Eskiden çelik ve alüminyum tanklar da kullanılırken artık modern teknelerde pas ve sağlık sebepleriyle polietilen veya HDPE malzemeye dönüldü. Bu tanklar çok nadiren sorun çıkardıkları için çoğunlukla tekneye kalıcı sabitleme yöntemleri ile yapıştırılır. Senede bir dezenfektasyonlarını yapmayı ve diplerinde oluşan tortuyu almayı unutmayın.

www.kayrayelken.com