“Bu tuhaf koku da nereden çıktı?”, “Şu tuhaf sesi duyuyor musun?”, “Şuradan çıkan aşırı sıcaklığı hissediyor musun?” Bu soruları duyuyor ya da soruyorsanız ciddiye alın.

Bu yazı Naviga'nın 2016 Kasım sayısında yayınlanmıştır.

YAZI: MURAT YAHYAOĞLU FOTOĞRAFLAR: TUĞÇE YENER

Duyduğunuz farklı tondaki sesi önemsememek, sizi daha sonra gözyaşlarına boğacak sorunun uyarısı olabilir. Bazı sorunların sesleri çok açıktır, bazıları ise karmaşık gelebilir. Düzenli olarak motorunuzu, tatlı ve ham su pompaları, alternatör, şanzıman, enjektör pompası gibi motorun kritik bileşenlerini dinleme alışkanlığınızı geliştirin. Kulağınız normal çalışma sesine alışırsa daha sonra neyin anormal olduğunu anlamanız kolaylaşacaktır. Dinlemek için plastik saplı uzun bir tornavida kullanabilirsiniz. Tornavidanın metal ucunu dinleyeceğiniz parçanın metal kısmına değdirirken, kulağınızı da tornavidanın plastik kısmına yani sapına dayayın. Bunu bir su borusu ya da bir steteskop kullanarak da yapabilirsiniz. Ancak dönen parçalardan ve kayışlardan kendinizi sakınmayı unutmayın.

Önemli not: Motor ve elektrik müdahalelerinde parmağınızda yüzük, kolunuzda saat, bileklik, boynunuzda kolye olmasın, saçınız uzunsa mutlaka toplayıp, bere takın.

Duyma

Motorun herhangi bir parçasının yatağından gelen hışırtılı sürtünme sesi

Bu parçanın yataklarındaki bir aşınmayı ve yakın zamanda parçanın bozulacağını haber verir. Alternatör ve tatlı su pompası bu konuda en önemli şüphelilerdirler. Ayrıca V kayışının çok gergin olması bu sıkıntıyı doğuran en önemli sebeptir.

Kıçtan takma motoru yukarı kaldırıp aşağı indiren tilt motorunun sesindeki değişim

Motor sıvısındaki azalmaya ya da sıvının içinde hava olduğuna işaret eder. Sistemin havası alınarak eksik miktar tamamlanmalı. Bu ses ayrıca voltaj düşüklüğünden de kaynaklanıyor olabilir. Bağlantı kablolarındaki korozyon gözden geçirilmeli, gerekiyorsa şarj dinamosunun sağlıklı voltaj (14v civarı) üretip üretmediği kontrol edilmelidir. Tilt motorunun tam kaldırırken, indirirken veya açı verirken çıkan motor sesleri genelde birbirinden farklı tondadır, arıza durumunun bununla karıştırılmaması gerekir.

Dizel motor sesindeki dalgalanma

Bazen ton değişiklikleri, bazen devir dalgalanması, mazotta kirlilik, yakıt borularında hava kaçağı, mazot filtresinde tıkanma, mazot pompasında ya da enjektörlerde arızayı işaret eder.

Marşa bastığınızdaki kuvvetli vurma sesi

Motor çalışıp da çalışmaya devam bile etse, önemli olabilecek bir soruna delalettir. Pistonların içindeki suya işaret edebilir, tekrarlayıp tekrarlamadığına dikkat edilmelidir. Eğer marşa bastığınızda hafif bir vurma sesi geliyorsa marş motorunuzun dişli selenoidinde sorun olabilir.

  

Motor çalışırken ya da devir değişikliklerinde gelen gıcırtı sesi 

V kayışınızın gevşek olduğunun göstergesi olabileceği gibi, alternatör veya tatlı su pompasının donduğuna da işaret edebilir. Bu iki bileşenin rulmanları bozulmuş ya da alternatöre aşırı yüklenmeden dolayı içindeki diğer hareketli parçalar hasar görmüş olabilir.

Tekne sert dalgaya çarptığı zaman ya da tam yol giderken gelen alışılmadık çatırtı ya da gıcırtı sesleri

Tekne gövdesindeki ana destek bağlantılarındaki delaminasyonu yapısal ayrışmaları işaret edebilir.

Sintine pompasının normalden daha sık devreye girmesi ya da sürekli çalışması

Teknede bir sızıntı olduğunu gösterebilir. Sintinedeki su, şaft salmastrasından, tatlı su sisteminden, su ısıtıcısından, motor üzerindeki diğer hortumlardan ya da teknenin dışarı açılan vanalarının hortum ve kelepçelerinden geliyor olabilir. Suyun önce kokusuna ve tadına bakın, kaynağı bulana kadar araştırmaktan sakın vazgeçmeyin.

Şanzımandan gelen beklenmedik sesler

Çok yakında ciddi bir usta yardımına ihtiyacınız olabileceği anlamına gelir. Bu durumda motor devrini düşürerek servis alacağınız en yakın yere doğru gitmenizde fayda vardır.

Dokunma

Düzenli olarak tüm parçalardaki sıcaklıkları elinizle hissetmeye çalışın. Bunun için en iyi zaman motordaki tüm sesleri kontrol ettiğiniz zamandır. Bazı parçalara elle dokunabilirsiniz bazıları ise dokunduğunuzda elinizi ciddi şekilde yakabilir dikkatli olun.

Teknedeki ya da üzerindeki bir parçanın normal dışı titreşimi

Yanlış bir şeyin işaretidir. Tam olarak neden kaynaklandığını bulmak zor ama gereklidir. Dümendeki titreşim, dümene birşeylerin takılmış olabileceğini ya da dümen milinde boşluk oluştuğunu gösterebilir. Tekne gövdesindeki titreşim pervanede bükülme, parça kırığı, şaft atağında sorun ya da motor kulaklarının birinde kopma olabileceğini gösterir. Ayrıca...

Kondenser: Motordaki suyun eşanjöre girişi çıkışındakinden daha sıcak olur.

Alternatör: Normalden daha fazla akım çıkışı varsa ya da V kayışı gevşekse sıcaklığı yükselebilir.

Egzoz: Deniz suyunun egzoz girişindeki su azlığı, egzozun aşırı ısınmasına sebep olur. Knistin valfindeki ve hortumundaki tıkanma, deniz suyu filtresindeki tıkanma, impellerdeki bir sorun, eşanjörün içindeki ince kanalların tıkanması aşırı ısınmaya sebep olur.

Şanzıman yağı: Motor çalıştıktan kısa bir süre sonra ya da değiştirdiğiniz sırada şanzıman yağından avucunuza biraz koyun ve parmağınızla ovuşturun, pürüzlü parçacıklı bir hissiyat oluyorsa şanzımanınızın içinde bir şeyler kırılıyor ya da şiddetle aşınıyor olabilir.

Koku alma

Teknede değişik bir koku olduğunda burnunuz bunu hemen hisseder. Yakıt kokusu, egzoz kokusu. Genelde motorun titreşiminden kaynaklanan yakıt kaçakları ciddiye alınmazsa yangına davetiye çıkarır.

Yanık lastik kokusu

V kayışının gevşek olmasından, alternatör ya da su pompasının yatak problemi sebebiyle ortaya çıkan fazla sürtünmeden kaynaklanıyor olabilir.

Buhar kokusu

Özellikle antifriz kokusu alıyorsanız su devirdaim sisteminde bir boruda delik, eşanjörde çatlak oluşmuş, contasından sızdırıyor olabilir.

Sıcak madeni yağ kokusu

Motordaki bir yağ kaçağını gösteriyor olabilir, hemen motorun stop edilip durumun değerlendirilmesi gerekir.

Yanık elektrik izolasyonu kokusu

Asla ihmal edilmemelidir. Bir terminal bağlantısı gevşekliği, aşırı akımdan erimiş bir kablo izolasyonu ya da bir elektrik komponentinin iç yapısından kaynaklı bir erime olabilir. Bir an önce kokunun kaynağı bulunmalı. Teknenin AC-DC tüm elektriği kesilmeli, görsel kontrollerle ilk tespit sonuç vermezse, devreler teker teker açılarak kokunun kaynağı bulunmalı.

Sintine kokusundaki değişiklik

Kondenserden, klima sisteminden, buzdolabından ya da tatlı su sisteminden kaynaklı olabilir.

Görme

Bazı şeylere yakından bakmak, yüzeyin altındaki birçok problemi görmemize yardımcı olabilir. Nelere bakmanız gerektiğini biliyorsanız periyodik olarak yapılan görsel kontroller kötü sürprizleri engeller. Paslı yerler, paslanmaz yüzeylerdeki çatlaklar ya da renk değişiklikleri birçok problemin habercisi olabilir.

Jelkot çatlakları

Sadece kozmetik sorun olarak görünmemelidir. Çatlağın olduğu bölgede jelkotun altındaki laminasyon yapısı bozukluklarını, aşırı yüklere bağlı ayrılma ve kopma başlangıçlarını gösteriyor olabilir.

Egzoz rengindeki değişiklik

Birçok sorunun habercisi olabilir. Siyah egzoz motordaki yanmanın yetersiz olduğunu, mavi duman motorun yağ yaktığını, beyaz duman da motordaki aşırı ısınmayı gösterecektir. Siyah duman gördüğünüzde hava filtresi kontrol edilebilir. Motor çalıştığında ilk 10 saniye duman gelebilir ancak daha sonra devam etmemelidir.

Suyla temas halindeki metal parçalardaki renk değişiklikleri korozyon ve elektrolizi işaret ediyor olabilir. Örneğin bronz parçalardaki pembe renk kaçak akımı işaret eder.

Kablo terminallerindeki renk değişimi

Buralarda korozyona bağlı ya da yapısal olarak sorunlu bağlantının olduğunu gösterir.

Egzozdan atılan su üzerindeki parlak renkler

Yanmadan atılan yakıt olduğunun işaretidir. Bu kötü bir enjektör, yanlış bir zamanlama ayarı, zayıf kompresyon olduğunu gösterebilir. Benzinli motorlarda bujiyi çıkarıp rengine bakın, bej ya da kahverengi, görmeniz gereken doğru renklerdir. Gri ton görüyorsanız zamanlama hatası var demektir. Egzoz suyundaki metalik renk aynı zamanda şanzımandan da yağ kaçağı olduğunu gösterebilir.

www.kayrayelken.com